چندی پیش، یاداشت کوتاهی در ارتباط با ترکیه به قلم آقای علیرضا اردبیلی را دیدم. این یاداشت با توجه به یک ویدئوکلیپ از مرحوم سلیمان دمیرل یکی از نخست وزیران و روسای جمهور سابق ترکیه تحریه شده بود. محور این یاداشت برخورد با رویدادهای اخیر ترکیه و دفاع از حزب حاکم ترکیه یعنی "آکپ" بود. از مفاهیم بکار گرفته شده در یاداشت مذکور ذهنیتی انتقادی در فکرم فرم گرفت. این سطور حاصل آن ذهنیت است.

 

ادبیات تحقیر در تعارض با دمکراتیسم است

در اینجا قصدم صرفا نقد آن جوانبی نیست که یاداشت آقای اردبیلی به آن اشاره دارد. بلکه مقصودم دقت نظر به شیوهء تحقیر در قلم نگاری و کاربرد مفاهیم در نقد سیاسی است. شیوه ایی که بکار گیری اش تنش ها را افزایش میدهد، روشنگری را کندتر میکند و مانعی در راستای گسترش ادبیات دمکراتیک است، ادبیاتی که در عین نقد نفس احترام را فراموش میکند.

به ویدئو کلیپ مرحوم سلیمان دمیرل گوش کنیم

در ویدئوکلیپ منتشره از مرحوم سلیمان دمیرل، وی با صمیمانه ترین وجه مشکلات اقتصادی ترکیه را از جهت نرخ تورم و قروض دولتی در سالهای متفاوت مورد بررسی قرار میدهد و از متخصصان امر برای رفع این مشکلات کمک می طلبد. کمتر سیاستمداری چنین صمیمانه و شجاعانه  با اهل فن و از طریق وسایل ارتباط جمعی سخن میگوید. اما آقای اردبیلی سخنان مرحم دمیرل را نه نشانهء شجاعت و صمیمیت نخست وزیر سابق ترکیه سلیمان دمیرل، بلکه آن را نشانهء عطالت ترکیه در دورهء قبل از سال 2002، یعنی دوره قبل از به قدرت رسیدن آکپ ارزیابی میکند.

 

آقای اردبیلی با تکیه بر سخنان دمیرل در 25 سال کمال قلیچداراوغلو، رهبر کنونی حزب جمهوری خلق در مجلس ملی ترکیه را خطاب قرار میدهد و و با الفاظی تحقیرآمیز مینویسد: "ميتوان حدس زد كه با ديدن فيلم زير، عرق شرم بر پيشاني كمال قليچداراوغلو و همه مسئولين دوران عطالت تركيه تا سال 2002  بنشيند." (پایان نقل قول و تاکید از من است)

 

من واقعا نمیتوانم بفهمم که کمال قلیچداراوغلو که رای نزدیک به 50 درصد جامعه ترکیه را در رفراندوم قانون اساسی این کشور با خود داشت برای چه بایستی شرم کند، آنهم به آن درجه از شرم که عرق بر پیشانی اش بنشیند؟ کمال قلیچداراوغلو، جدا از انتقاداتی که به هر سیاستمداری میتوان داشت، امروز در  جبهه نجات دمکراسی در ترکیه است. با نگاهی به رای دهندگان رفراندوم قانون اساسی میتوان فاصله رای دهندگان به کمال قلیچداراوغلو را با طرفدارن رای دهندگان به اردوغان را بسیار روشن دید. طرفداران "آری" و طرفدارن "نه" به تغییر قانون اساسی با سطح سوادشان از همدیگر جدا میشوند. به بیان دیگر کسانیکه سطح سواد بیشتری داشتند طرفدار قلیچداراوغلو و رای "نه" و کسانیکه از سطح سواد کمتری برخوردار بودند طرفداران اردوغان و رای "آری" بودند. برای روشن شدن این مطلب ویدئوکلیپ زیر رانگاه کنید.

برای دیدن ویدئو روی عکس کلیک کنید

نباید فراموش کرد که ترکیه (چون هر کشور دیگری در جهان) برای رشد و توسعه اقتصادی سالهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذارده تا به تدریج و با برنامه ریزی های ریز و کلان به موفقیتهایی در این زمینه دست یافته است. رشد و توسعه اقتصادی در هیچ کشوری در تاریخ با یک انتخابات سیاسی نه به دست آمده و نه از دست رفته است. ترکیه نیز از این قاعده مستثنی نیست.

 

 علی رغم آنچه که آقای اردبیلی مینویسند، سخنان مرحوم دمیرل تمامی ماجرای رشد و توسعه اقتصادی در تاریخ اخیر ترکیه نیست. بلکه سخنان ایشان دوره پر رنج گذشته را و مسیر پرتلاطم طی شده را به تصویر میکشد.

 

نرخ رشد اقتصادی قبل و بعد از به قدرت رسیدن حزب آکپ

برای اینکه حقیقتا بدانیم شاخص رشد اقتصادی ترکیه در دوران پرتلاطم قبل از سال 2002 و بعد از آن چگونه بوده است، شما را به شنیدن سخنان یکی از اعضای مجلس ملی ترکیه، "ایلهان که سیجی" (داماد برادر سلیمان دمیرل)، کسی که پیشنهاد وزارت از سوی نخست وزیر آکپ، احمد داووداوغلو، را رد کرده است، جلب میکنم.

 

در این گفتگو "ایلهان که سیجی" به روشنی نشان میدهد که نرخ رشد اقتصادی دوران حاکمیت صد در صد آکپ به رهبری اردوغان 3.1 درصد و نرخ رشد اقتصادی از سال 1946 تا به قدرت رسیدن حزب آکپ در سال 2002 ، یعنی 50 سال گذشته 5.1 درصد بوده است. رشد اقتصاد مذکور در این دوره پنجاه ساله  با تمامی کودتاها، مشکلات سیاسی و حتی مداخله نظامی در قبرس و تحریم ترکیه انجام گرفته است. جزئیات بیشتر نرخ رشد اقتصادی در تاریخ اخیر ترکیه را از زبان "ایلهان که سیجی" بشنوید.

 مواضع ضد غربی اردوغان

آقای علیرضا اردبیلی در ادامه یاداشت خود به حق به نزدیک با کشورهای اروپایی و آمریکا تاکید میکند و مینویسد: "تصور من اين است كه درگيري با اروپا و غرب راه درستي نيست و حتي در صورت حقانيت صد در صد امروزي توركيه، پيروزي در چنين مناقشه اي محال است." (پایان نقل قول)

آقای اردبیلی به نیکی ادامه میدهد که: "ستيز با غرب كار لايق كساني مثل فريبرز رئيس دانا، احمدي نژاد و نظام جمهوري اسلامي ايران است. ارزاني آنان باد. تركيه نبايد در اين مسير بيفتد." (پایان نقل قول)

دیپلوماسی غیرمتعارف و رفتار غیرقابل پیش بینی رجب طایب اردوغان در برخورد با کشورهای اروپایی و امریکا در سالهای نه چندان دور نیازی به اثبات ندارد. این رفتار غیرمتعارف اردوغان در ارتباط با سیاست خارجی ترکیه اولین بار در داووس و از حملهء لفظی اردوغان به نخست وزیر اسراییل آغاز شد و به تدریج دامنه بیشتری بخود گرفت. فریاد اردوغان از پشت میکروفون میتینگهای سیاسی در برخورد با اروپا (اروپا راه خودش را برود و ما راه خودمان را میرویم) و آمریکا (ای امریکا بگو در کدام جبهه ایستاده ایی..) برای کسی پوشیده نیست، نازیست خواندن مرکل، فاشیست خواندن مسئولین هلند و... (به دلیل اینکه در تعارض با قوانین خود ترکیه اجازه نیافتند در این کشورها اروپایی تبلیغات انتخاباتی داشته باشند) نمونه های بارزی از دیپلوماسی تنش آفرین اردوغان در سیاست خارجی اوست.

 

معاون اول اردوغان آمریکا را تهدید کرد

در همین چند روز گذشته معاون اول اردوغان "ایلنور چئویک" حتی امریکا را از نظر نظامی مورد تهدید قرار داد. به سخنان معاون اول اردوغان در این زمینه گوش کنید:

 برای شنیدن سخنان معاون اول اردوغان بروی عکس زیر کلیک کنید

شورای اروپا ترکیه را به دلیل پس رفت دمکراسی در این کشور تحت نظارت قرار داد

شورای اروپا بخاطر پست رفت سریع دمکراسی در ترکیه رای به نظارت سیاسی این کشور داد و از ترکیه خواست که تا سال 2018 به شرایط فوق العاده در آن کشور پایان دهد.

برای شنیدن خبر روی عکس کلیک کنید

آیا نباید دیپلماسی سرکوب در داخل و رفتار تنش زای آکپ و اردوغان با کشورهای خارجی را به باد انتقاد گرفت؟ آیا دیپلوماسی اردغان در برخورد با کشورهای همسایه، و بویژه اروپا و آمریکا در کجا از سیاستهای احمدی نژاد و جمهوری اسلامی فاصله میگیرد؟ آیا نتیجه چنین سیاستهایی ترکیه را از ریل ترقی و توسعه خارج نمیکند؟

20170507

 

یاداشت آقای علیرضا اردبیلی:

پي افزود به مقاله اخير بنام "چرا حزب عدالت وتوسعه تركيه براي دوازدهمين بار پيروز شد؟"
بخاطر بحثهاي كتبي و شفاهي با دوستان،اضافه كردن لينك زير و ترجمه مختصري از سنخنان مرحوم سليمان دميرل به مقاله دو روزقبل خود را لازم ديدم. توضيح زير مختص اين پست فيسبوكي است.
ميتوان حدس زد كه با ديدن فيلم زير، عرق شرم بر پيشاني كمال قليچداراوغلو و همه مسئولين دوران عطالت تركيه تا سال 2002 بنشيند. ميتوان حدس زد كه افراد داراي روحيه ناسالم تورك ستيزانه، خواهان بازگشت تركيه به روزهاي سياه قبل از حكومت حزب عدالت و توسعه هستند. ميتوان تصور كرد كه برخي قدرتهاي اروپايي خواهان تركيه دوران كماليستها هستند كه خون مليونها انسان شهروند توركيه در شيشه به بانكهاي اروپايي تسليم مي شد.
يقينا هستند كساني كه هنوز زخم ناشي از پيروزي ملازگرد و فتح كنستانتينوپول برايشان تازه است. چه بسا كساني با كارگرداني كودتاي 15 ژوئيه 2017 قصد ربودن نان از سفره انسانهاي مظلوم و زحمت كش تورك و كورد، عرب و لازو چركس آناتولي (به شرح زير از زبان سليمان دميرل) بودند، با همه اينها و بخاطر مسئوليت طبيعي و قانوني هرحكومتي، حكومتهاي توركيه (حزب عدالت و توسعه يا هر حكومت ديگري در آينده) نبايستي يك ميليمتر در جهت بازگشت به گذشته قدم بردارد. و بالاخره بايد قبول كرد كه بقول دوستي كه مؤلف يكي از بهترين جملات توضيح دهنده حالت روحي برخي از هموطنان است:
"برای برخی دموکراسی اکثریت تنها زمانی مورد قبول هست که عامل شکست اقتصاد و امنیت ترکیه و منطقه باشد."
تصور من اين است كه درگيري با اروپا و غرب راه درستي نيست و حتي در صورت حقانيت صد در صد امروزي توركيه، پيروزي در چنين مناقشه اي محال است. من اين است كه درگيري با اروپا و غرب راه درستي نيست و حتي در صورت حقانيت صد در صد امروزي توركيه، پيروزي در چنين مناقشه اي محال است. علت اين حكم ناعادلانه من، نتيجه انباشته عطالت طولاني شرق مسلمان است. امروز تركيه محكوم به پيشرفت است و پيش شرطهاي توسعه مداوم اين كشور همسايه از سال 2002 بدتر نيست. اگر حزب عدالت و توسعه در سال 2002 توانست امروزهم اين حزب يا هر نيروي جديدي (به غير از مصببين و مديران امتحان پس داده مسئول فاجعه تركيه تا سال 2002 طبق سخنان زير سليمان دميرل) امروزهم ميتوانند. ستيز با غرب كار لايق كساني مثل فريبرز رئيس دانا، احمدي نژاد و نظام جمهوري اسلامي ايران است. ارزاني آنان باد. تركيه نبايد در اين مسير بيفتد.
در فيلم زير از سال 1992، مرحوم سليمان دميرل، حقايق تكان دهنده اي را شرح ميدهد كه حكايت دهه هاي طولاني از عطالت و بي مسئوليتي حاكمان تركيه از نظامي و سيويل، از راست و ازميانه، از كماليست و از ناسيوناليست است. ترجمه و خلاصه سخنان وي چنين است:
- ما هر سال، بايستي يك مليون كار جديد ايجاد كنيم، در بخش خصوصي، دولتي يا ... از كجا اينرا تأمين كنيم؟ من هم اكنون كسري پرداخت بدهي دارم. ... من امروز اين كسري را از محل استقراض از محل بازار جهاني سرمايه تأمين ميكنم. و به اين ترتيب، بدهي 13 مليارد دلاري ما در 10 سال قبل به 50 مليارد دلار افزايش يافته است و بهره آن ما را خانه خراب ميكند، با پرداخت بهره اين قروض، ديگري پولي براي سرمايه گذاري نمي ماند، ما ثبات نداريم، ما كشوري هستيم كه .....
نرخ تورم در سال 1991 معادل 71 درصد!
بدهي در دهه 1980 معادل 50 مليارد دلار، نرخ تورم در اين دهه معادل 50 درصد،
بدهي در دهه 1970 معادل 13 مليارد دلار،نرخ تورم در اين دهه معادل 18 الي 20 درصد،
در سال 1991 رشد اقتصادي ما معادل صفر بود با تورم 71 درصد! اين معادله را چگونه ميتوانيم حل كنيم؟
طي سه سال ازچهار سال سپري شده، ميزان رشد اقتصادي ما از ميزان رشد جمعيت كمتر بوده است اين يعني ورشكستگي.
من از همه متخصصين حاضر دعوت ميكنم به من كمك كنند كه چگونه تورم را كوچكتر و رشد را بيشتر بكنم؟مشكل امروز تركيه اين است:سوراخ بزرگ و وصله كوچك است!
من به هر وسيله اي سعي در كم كردن فاصله درآمد و مخارج تركيه دارم.
مشكل اين است كه تير از كمان رها شده و مي رود، تير را تا وقتي كه پرتاب نشده است ميتوان مهار كرد،
من زمان لازم دارم، 500 روز.." (پايان كليپ سخنراني سليمان دميرل جلسه اي با متخصصين و مسئولين دولتي در سال 1992)