یونس شاملی

گونئی آزربایجانین میللی ماراق لاری، آزربایجان دا گئدن میللی- آزادلیق حرکاتی نین ان اؤنملی قونولاردان بیری سایلیر. بو قونویا گلدیکده فرقلی و حتی دئمک اولور بیر درین پریشانلق واردیر. گونئی آزربایجان ین فیکیرصاحیب لرینین ایچینده، کیمی سی، تورکیه میللی منفعت لرین اوستون گؤتورور، کمی سی آزربایجان جمهوریتی نی میللی ماراق لارین اوستون توتور و اه ن گئریه قالمیش بیر بؤلوم ده ایران میللی منفعت لرین اوستون گؤتورور. حال بو کی میللی منفعت لر بیر دئولتین اؤزونه آآید اه ن اؤزل ساحه دیر. میللی- آزادلیق حرکاتین ین سیاسی آماج لاری و اونون توتدوغو یولوا میللی ماراق لاری را او حرکاتین اؤزونه آآید بیر ساحه دیر. باشقا دئیش له میللی ماراقلار اؤزل اولاراق بیر دئولته و یا میللی- آزادلیق بیر حرکاتا آیید بیر قونودور. بو اساسدا هر دئولتین و هر بیر میللی- آزادلیق حرکاتین اؤزونه آآید اؤزل میللی منفعت لری و میللی ماراق لاری واریر. البته میللی منفعت لر و میللی ماراق لار هر دئولت ده، سیاسی حاکمیت ین فیکیر آچیسیندان چیزیلیر و البته بو چیزگی بؤلگه ده یارانان جیددی بؤحران لاردان و دئیشیک لیک لردن تاثیر آلیب، بیر سیاسی دئولین موقعین تعیین ائدیر. آمما گله جک بؤلگه سل بؤحران لارین نیشانه لرین گؤرمک له هر بیر  دئولت و یا میللی- آزادلیق حرکاتینین او بؤحرانی نظره آلاراق، میللی ماراق لارین قوروماق اوچون اویقون بیر سیاست گؤتورمه لیدیر. آمما هئچ زامان بیر دئولتین میللی ماراق لاری بیر باشقا دئولتین و یا بیر باشقا میللی- آزادلیق حرکاتی نین میللی منفعت لرینی نظره آلار کن قورولماز. البته بعضن معین بیر شرایط ده ایکی دئولین و یا بیر دئولت له بیر میللی- آزادلیق حرکاتی معین بیر موقع ده میللی ماراق لاری اوست- اوسته دوشه بیلر. نمونه اولاراق آمئریکا عراقی ایشغال ائدن زامان، عراق دا کورد بؤلگه سینده گئدن، کورد میللی- آزادلیق حرکاتی نین منفعت لری ایله آمریکانین میللی منفعت لری اوست- اوسته دوشدو و اونون نتیجه سینده عراق کوردوستانیندا  بیر کورد دئولت یاراندی.

بونلاری یازماقلا بونو گؤسته رمک ایسته ییرم  کی گونئی آزربایجان دا گئدن میللی- آزادلیق حرکاتی نین میللی ماراقلاری دا بعضن حتتا آزربایجان جمهوریتی نین میللی ماراقلاری ایله ده هرزامان اوست- اوسته دوشمز. حتی بعضی حادیثه لر و سیاسی دئیشیکلیک لر (قاراباغین ارمنی ایشغالی) آزربایجان جمهوریتی نی، گونئی آزربایجان میللی- آزادلیق حرکاتیندان اوزاقلادیر.

البته کی آزربایجان جمهوریتی و ترکیه بیزیم خالقین ان یاخین قارداش دئولت لری سایلیرلار و گونئی آزربایجان دا گئدن میللی دئمکراتیک حرکاتین فعالارینین آرزوسو بودور کی گونئی آزربایجاندا گئدن سیاسی حرکات اؤز موستقیل لینی قوروماق شرطی ایله، بو قارداش دئولت لرله ان یاخین علاقه ده اولسونلار. آمما یوخاریدا قئید ائتدگیم کیمی، یاخین علاقه لر، آدین چکدییمیز دئولت لر ایله اوزامان گرچکلشه بیلر کی اونلارین میللی منعفت لری و گونئی آزربایجاندا گئده ن میللی- آزادلیق حرکاتی نین میللی ماراقلاری اوست- اوسته دوشسون. بو شرایط ین گئرچک له شمه سی گونئی دن گئدن سیاسی حرکاتین گئنیشمه سی، ایره لیله مه سی، ایرانین ایچ شرایطین ده سیاسی بؤحران یارانماسی ایله یاخین علاقه سی واردیر.

قهرمان بئی قنبری یایدیغی یازی البته  کی  چوخ اؤنملی بیر قونویادا توخونورسادا و چوخ ساحه ده دوزگون موقع توت سادا، گونئی آزبایجان میللی- آزادلیق حرکاتی ایله آزربایجان جمهویتی نین میللی منفعت لرین ایکی قونو کیمی یوخ، بلکه بیر قونو کیمی نظر آلمیشدیر. بونو قئید ائدمه لییم کی بیر خالق و بیر میللت اولاراق آزربایجانین گونئیی گوزئیی تورک خالقینین میللی وطنی دیر. آمما تاسفلر اولسون کی بوگون بو ایکی بؤلومون شرایطی تامامیله بیر بیرندن فرقله نیر و بو فرق لی شرایط واسیطه ایله ده بو ایکی بؤلومون ان آزی بوگون میللی منفعت لری و میللی ماراق لاری اوردا- بوردا فرقله نیر. 

قهرمان بئی قنبری نین یازیسی فارسجا اولسادا، دیل باخیمندان بیر آز شیدتلی نظره گلیر و آنتی تورکیه ائلئمئنتی حیسسین اوخوجویا وئریر. آمما یازیچی اؤز ایزاحی ایله بو حیسسین دوغرو اولماماسین قئید ائدیر.

2013/12/28

güney azrbaycanın mıllı mənafı necə tamın ulur?

Yunus Şamili

Güney Azərbaycanın milli mənfəətləri, Azerbaycan da gedən milli- azadlıq hərkatına ən önəmli qonulardan biri  saylır. Bu qonuya gəldikdə fərqli və bəlkə deyə bilrəm bır az pərışanlıq və çaş- baş vurmaqlıq vardır. Güney Azrbaycanın fikirsahib lərinin içindən, kimisi, türkiyənin milli mənfəətlərin üstün götürür, kimisi Azrbaycan cumuhuritini milli mənfəətlərin (maraqların)üstün götürür və ən geri qalmış bır bölümdə iranınn milli maraqların üstün götürür. Hal bu ki milli mənfəətlər bir devəltin quruluşunun əsaslarından və ya milli azadlıq bir hərkatının siasi və stratejik amaclarından qaynaqlanır. başqa deyəş lə milli mənfəətlər devəltə və ya milli- azadlıq bir hərəkata ayid bir qunudur. Bu əsasda  hər devəltin və hər bir milli azadlıq hərəkatı nın özünə ayıd özəl mıllı maraq və mənfəətləri vardır. əlbətə ki milli mənfəətlər hər devəltdə, siasi hakmiyətin fikir açısından və ya bölgə də yaranan ciddi böhranlardan və deyəşikliklərdən asılı olaraq, deyişi bilr, amma bu deyişilmə ümümitlə bugündən dəyərləndirmək çox çətin olur. Amma gələcək bölgəsəl böharanların nişanələrin görməklə hər bir  devəlt və ya milli- azadlıq hərəkatı o böhranı nəzərdə alaraq uyqun siasət götürə bilər. Amma heç zaman bir devlətin milli mənfəətlri bir başqa devələtin və ya bir mill-azadlıq hərkatının milli maraqların nəzərə almaqla qurulmaz. Belə bir şərayit meydana gəlirsə, demli o devəltin milli mənfəətləri, bir başqa devlətin və ya bir milli- azadlıq hərkatının  amacları bir türlü üst- üstə düşür. Numunə olaraq Amerika Iraqı işğal edən zaman, Iraq da kürd bölgə sində gedən, kürd milli- azadlıq hərkatının mənfəətləri ilə amrıkanın mıllı mənfəətləri üst üstə düşdü və onun içindən Irağın kürk kəsimində bir devlət yarandı. 

Bunları yazmaqla bunu göstərmək istirəm ki Güney Azərbaycan da gedən milli- azadlıq hərəkatının milli mənfəətləri hətta Azrbaycan cumhuriyətinın milli maraqları ilə, bugün, (güney quzey bır devlət ulmuyunca) hər zaman üst- üstə düşməz. Hətta bəəzi faktlar (Qarabağın ərməni işğalı) Azərbaycan cumhuriyətini, Güney Azərbaycan milli- azadlıq hərəkatından uzaqladır.

Elbətdə kı Azərbaycan cumhuriyəti və Türkiyə bizim xalqın ən yaxın qardaş devəltləridirlər və Güney Azərbaycanda gedən milli- deməkəratik hərəkatın fəalları arzu edərlər ki Güney Azərbaycanda gedən siyasi hərəkat öz müstəqillyini qorumaq şərti ilə, bu qardaş devlətlərlə ən yaxın əlaqələri sağlayabilə. Amma yuxarıda qeyd etdiyim kimi, yaxın əlaqə lər, adın çəkədimiz devlətlər ilə o zaman gərçəkəlşə bilr ki onların milli mənfəətləri və Güney Azərbaycanda milli- azadlıq hərəkatının milli mənfəətləri ilə üst- üstə düşsün. Bu şərayitin gərçəkləşmsi Güneydə  gedən siyasi hərəkatin genişəməsı, irəliləməsi, iranın iç şərayitində siyasi böhran yaranması, adın çəkdiyim ölkələrin içəri siyasətərində deyişikik olursa, bölgəsəl və kürəsəl siyasi güclərin bu bölgədə siyasi və ya hərbi böhranla qarşılaşması ilə bağlıdır.

Qəhrman bey Qənbəri yaydığı yazı əlbətədə  ki  çox önəmli bir qunuya toxunmuşdur və çox sahədədə düzgün moqə tütmüşsada, Güney Azərbaycanın milli- azadlıq hərəkatıilə Azərbaycan cümhuriyətinin milli maraqların iki qonu kimi yox, bəlkə bir qonu kimi qələmə vermişdirlər. Bunu qeyd eləməliyəm ki bir xalq və bir millət olaraq güney və güzey Azərbaycan türk xalqının milli vətənidir. Amma təəsüflər olsun ki bugün bu iki bölünmüş vətən, tamamilə br birindən fərqli bir şərayitdə yaşayırlar. Bu fərqli şərayitə görədə bu iki bölümün ən azı bugün milli mənfəəltəri açısında fərqlənirlər.  

Qəhrəman bey Qənbərinin yazısı farsca ulsada, dil baxımından şiddətli nəzərə gəlir və antه türk elementi  hissini oxucuya verir. Amma yazıçı öz izahı ilə bu hıssın doğrü olmamasın qey edir.  

2013/12/28

منابع:

قهرمان قنبری نین یازیسی:

دفاع از منفعت ملى يكى از مشخصه هاى اصلى ملت شدن يا پيشرفت يك كشور مى باشد،حتى يك ملت يا كشور را از خطر اشغال يا مستعمره شدن در اينده محافظت مى كند.

اذربايجان شمالى بعنوان دولت ملى،و اذربايجان جنوبى بعنوان منطقه تحت اشغال ابستن مبارزه و تلاش و تولد ايدولوژى براى اينده اى بهتر و زندگى شرافتمندانه براى خلق اذربايجان مى باشد.

ولى دو ايدولوژى متضاد كه در سخن اعتلا و پيشرفت اذربايجان را ادعا مى كنند ولى در عمل منافع ملى اذربايجان (جنوبى وشمالى)قربانى منفعت ملى برادر بزرگتر مى كنند،اين دو ايدولوژى يكى ايرانگرايى،كه حلقه ارتجاع قم ان را با راسسيسم فارس مخلوط كرده و ان را در تحميق توده هاى مذهبى بكار ميبرد،اين حلقه از نار داران تا تبريز گسترده است و به راحتى فتاوى قتل مى دهد و جالب به راحتى انرا اجرا مى كنند بدون اينكه كوچكترين صدايى به اعتراض ان برخيزد.

وديگرى تركيه گرايى مى باشد كه سعى مى كند از خطر ايران و روس و ارمنستان خود را به تركيه نزديك كند ولى متاسفانه از ان طرف بام مى افتد،و سعى مى كند همه چيز خودرا أعم از اقتصاد،تاريخ و زبان و حتى منفعت ملى خود را در كفه تركيه قرار دهد،جالب است كه هر دو ملت و دولت ايران وتركيه فقط و فقط به منافع خود مى انديشند،و هر دو در فكر بسط نفوذ خود هستند،ايران به تسليح ارمنستان ادامه مى دهد و اسيميلاسيون اذربايجان جنوبى را شدت مى بخشد،و تركيه هر سلاح بنجول خود به ١٠ برابر قيمت به اذربايجان مى فروشد و بسط مدرسه و نشريات اسلامى سعى در گسترش نفوذ خود در اذربايجان دارد وبه دروغ رابطه نداشتن با ارمنستان را به اشغال قاراباغ نسبت مى دهد در حاليكه تركيه اختلافات اساسى با ارمنستان دارد و دو دولت قادر به برقرارى رابطه با هم نيستند و در اين ميان سر ما منت مى گذارند.

حال اين سوال پيش مى ايد كه جاى اذربايجان گرايى كجاست يا منافع ملى اذربايجان در كجا قرار دارد،البته اذربايجان بعنوان يك دولت يا ملت در حال مبارزه به دوستان و همپيمان نياز دارد و ممطمعنا در اين راه بايد هزينه يا از خود گذشتگى هاى متقبل شود،ولى سوال اينجاست ما براى خلق دوستان مجبور به واگذارى منافع ملى اذربايجان هستيم،متاسفانه در اذربايجان شمالى و در حركت ملى اذربايجان جنوبى انحراف هاى وجود دارد كه منفعت ملى تركيه و راسسيم ارتجاعى شيعى فارس را بر منفعت خلق اذربايجان ترجيح مى دهند و به راحتى طرف مقابل يا كسانى را كه مقابل شان بايستد را متهم به خيانت خود فروشى يا كافرى مى كنند

2013/12/22